همه چیز درباره فرانشیز بیمه

فرانشیز سهمی از خسارت است که بر عهده خود بیمه‌گذار قرار می‌گیرد و کمتر کسی پیش از خرید بیمه‌نامه، به آن دقت می‌کند. در این مطلب همه چیز درباره فرانشیز بیمه را ساده و شفاف توضیح می‌دهیم تا بدانید چرا وجود آن ضروری است، چه انواعی دارد و چطور می‌توانید بیمه‌ای انتخاب کنید که فرانشیزش برایتان مناسب باشد.

فرانشیز بیمه چیست؟

فرانشیز در بیمه به آن بخشی از خسارت گفته می‌شود که پرداختش بر عهده بیمه‌گذار است و شرکت بیمه فقط مازاد آن را جبران می‌کند. به زبان ساده، بیمه‌نامه هیچ‌وقت کل خسارت را پوشش نمی‌دهد و همیشه سهمی از هزینه‌ها به عهده خود فرد باقی می‌ماند.

جالب است بدانید واژه «فرانشیز» از لغت فرانسوی franchise گرفته شده و در زبان انگلیسی معادل deductible به کار می‌رود. اگرچه معنای لغوی آن «آزادی» یا «معافیت» است، اما در بیمه به‌صورت اصطلاحی جا افتاده و سال‌هاست در قراردادها استفاده می‌شود.

برای درک بهتر تصور کنید بیمه بدنه خودرو دارید و در تصادفی خسارتی به ارزش ۱۰ میلیون تومان به ماشین‌تان وارد شده است. اگر فرانشیز بیمه‌نامه شما ۲۰ درصد باشد، باید دو میلیون تومان از جیب خودتان بپردازید و بیمه تنها هشت میلیون تومان باقی‌مانده را تقبل می‌کند.

چرا فرانشیز در بیمه وجود دارد؟

شاید در نگاه اول فرانشیز به ضرر بیمه‌گذار به نظر برسد، اما واقعیت این است که وجود آن هم برای شرکت بیمه و هم برای خود افراد و حتی جامعه ضروری است.

اولین دلیل، جلوگیری از سوءاستفاده بیمه‌گذاران است. اگر بیمه تمام خسارت‌های کوچک و بزرگ را بدون هیچ قید و شرطی پرداخت می‌کرد، بسیاری از افراد برای هزینه‌های جزئی هم به شرکت بیمه مراجعه می‌کردند و این امر منجر به افزایش شدید هزینه‌ها و اختلال در سیستم بیمه‌ای می‌شد.

دومین دلیل، کاهش حق بیمه است. با در نظر گرفتن فرانشیز، بخشی از خسارت بر عهده بیمه‌گذار می‌ماند و همین باعث می‌شود شرکت‌های بیمه بتوانند بیمه‌نامه‌ها را با نرخ مقرون‌به‌صرفه‌تری عرضه کنند.

و نهایتا، فرانشیز افراد را به احتیاط بیشتر تشویق می‌کند. راننده‌ای که می‌داند در هر تصادف بخشی از خسارت را باید خودش بپردازد، طبیعتا با دقت بیشتری رانندگی خواهد کرد. در بیمه‌های درمان هم همین موضوع باعث کاهش مراجعات غیرضروری به مراکز درمانی می‌شود.

آشنایی با انواع فرانشیز بیمه

فرانشیز همیشه یک شکل ثابت ندارد و بسته به نوع بیمه‌نامه و شرایط قرارداد، به روش‌های مختلف محاسبه می‌شود. آشنایی با این انواع کمک می‌کند هنگام خرید بیمه، تصمیم آگاهانه‌تری بگیرید.

۱. فرانشیز ثابت

در این حالت مبلغ مشخصی به‌عنوان فرانشیز تعیین می‌شود که در همه خسارت‌ها یکسان است.

مثال: اگر فرانشیز بیمه‌نامه یک میلیون تومان باشد، در هر خسارت، چه کوچک چه بزرگ، بیمه‌گذار باید همین مبلغ را پرداخت کند.

۲. فرانشیز درصدی

در این نوع، فرانشیز به‌صورت درصدی از مبلغ خسارت یا مبلغ مورد بیمه محاسبه می‌شود.

مثال: اگر فرانشیز ۲۰ درصد و خسارت واردشده ۵ میلیون تومان باشد، یک میلیون تومان را خود فرد می‌پردازد و بیمه ۴ میلیون باقی‌مانده را جبران می‌کند.

۳. فرانشیز ترکیبی

گاهی شرکت بیمه همزمان درصدی از خسارت و یک سقف مبلغ ثابت را لحاظ می‌کند. در این شرایط، هر کدام کمتر باشد، ملاک محاسبه قرار می‌گیرد.

مثال: یا ۱۰ درصد خسارت کسر می‌شود یا سقف یک میلیون تومان؛ هر کدام کمتر باشد.

۴. روش سقف غرامت

در برخی بیمه‌ها به جای تعیین درصد یا مبلغ ثابت، سقفی برای پرداخت خسارت مشخص می‌شود.

مثال: اگر سقف غرامت ۱۰۰ میلیون تومان باشد و خسارت ۱۲۰ میلیون تومان، بیمه فقط ۱۰۰ میلیون پرداخت می‌کند و ۲۰ میلیون مازاد بر عهده بیمه‌گذار خواهد بود.

فرانشیز در بیمه‌های مختلف چگونه محاسبه می‌شود؟

فرانشیز در همه بیمه‌نامه‌ها وجود ندارد، اما در بسیاری از رشته‌های بیمه‌ای به‌طور مستقیم روی هزینه‌ها و شرایط پرداخت خسارت اثر می‌گذارد. در ادامه مهم‌ترین نمونه‌ها را بررسی می‌کنیم.

فرانشیز بیمه شخص ثالث

در بیمه شخص ثالث، فرانشیز معمولا براساس دفعات قصور راننده محاسبه می‌شود. بار اول ۲.۵ درصد از کل خسارت، بار دوم ۵ درصد و از بار سوم به بعد ۱۰ درصد خسارت‌های مالی و جانی بر عهده راننده خواهد بود. این موضوع به رانندگان یادآوری می‌کند که مسئولیت بیشتری در رانندگی ایمن داشته باشند.

فرانشیز بیمه بدنه

در بیمه بدنه خودرو، فرانشیز به عوامل مختلفی مثل نوع خودرو، پوشش‌های انتخابی، سابقه رانندگی و حتی تعداد دفعات خسارت بستگی دارد. برای مثال ممکن است شکست شیشه یا رنگ‌خوردگی خودرو فرانشیز جداگانه‌ای داشته باشد. به همین دلیل همیشه باید قبل از خرید بیمه بدنه، شرایط فرانشیز را به‌دقت مطالعه کنید.

فرانشیز بیمه تکمیلی درمان

در بیمه‌های درمان تکمیلی، فرانشیز به‌صورت درصدی از هزینه‌های درمانی محاسبه می‌شود. مثلا ممکن است ۱۰ یا ۲۰ درصد هزینه‌های سرپایی یا بستری بر عهده فرد باشد. این مورد باعث می‌شود بیمه‌گذاران تنها در مواقع ضروری از خدمات درمانی استفاده کنند.

فرانشیز بیمه‌های مسئولیت و تامین اجتماعی

در بیمه‌های مسئولیت، میزان فرانشیز بر اساس توافق در قرارداد تعیین می‌شود و می‌تواند متغیر باشد. در بیمه‌های تامین اجتماعی نیز فرانشیز معمولا بین ۳ تا ۱۰ درصد است؛ برای نمونه ۱۰ درصد هزینه‌های بستری یا ۳۰ درصد درمان‌های سرپایی بر عهده بیمه‌شده خواهد بود.

چگونه بهترین بیمه با فرانشیز مناسب را انتخاب کنیم؟

انتخاب بیمه‌نامه مناسب فقط به قیمت حق بیمه وابسته نیست؛ نوع و میزان فرانشیز هم نقش مهمی در تصمیم‌گیری دارد. برای اینکه انتخاب درستی داشته باشید، به چند نکته کلیدی توجه کنید:

• بودجه و میزان ریسک‌پذیری خود را در نظر بگیرید. اگر توانایی پرداخت بخشی از خسارت‌ها را دارید، می‌توانید بیمه‌ای با فرانشیز بالاتر و حق بیمه ارزان‌تر انتخاب کنید. اما اگر ترجیح می‌دهید در زمان خسارت هیچ هزینه‌ای پرداخت نکنید، بهتر است بیمه با فرانشیز پایین یا حتی صفر را البته با حق بیمه بیشتر انتخاب کنید.
• شرایط بیمه‌نامه را دقیق بخوانید. پیش از امضا، مطمئن شوید میزان فرانشیز در بیمه‌نامه به‌وضوح ذکر شده است و تمام پوشش‌ها را بررسی کرده‌اید.
• بیمه‌ها را مقایسه کنید. شرکت‌های بیمه شرایط متفاوتی برای فرانشیز ارائه می‌دهند. مقایسه شفاف گزینه‌ها کمک می‌کند انتخابی متناسب با نیاز و شرایط مالی خود داشته باشید.

خرید انواع بیمه با فرانشیز شفاف از بیمه ‌بازار

فرانشیز بیمه همان سهمی است که بیمه‌گذار در زمان خسارت پرداخت می‌کند. دانستن نوع و میزان فرانشیز به شما کمک می‌کند بیمه‌نامه‌ای انتخاب کنید که هم با بودجه‌تان هماهنگ باشد و هم در زمان خسارت غافلگیرتان نکند. شفافیت در این موضوع، شرط اصلی یک انتخاب هوشمندانه است. اگر می‌خواهید بدون سردرگمی شرایط بیمه‌های مختلف را مقایسه کنید و مطمئن باشید فرانشیز و جزئیات هر بیمه‌نامه برایتان روشن است، کافی است همین الان به بیمه بازار مراجعه کنید.

منبع:

https://bimebazar.com/blog/insurance-encyclopedia/what-is-insurance-franchise/