راندمان فاجعه‌بار در ایران | بحران شدت گرفت |

    کد خبر: 77953
    1404/04/05 - 10:33
    7 بازدید

پشت هر خاموشیِ کوتاه، داستانی بلند از چالش‌های ساختاری در مدیریت مصرف و تولید برق پنهان است؛ موضوعی که اکنون بیش از یک بحران زیرساختی، به مسأله‌ای ملی و امنیتی برای ایران بدل شده است.



    فهرست محتوا



  • بحران تراز انرژی؛ واقعیت یا بزنگاه مدیریتی؟



  • ریشه‌های بحران برق در ایران



  • جایگاه ایران در مقایسه منطقه‌ای و جهانی‌



  • تنگناها و موانع

پشت هر خاموشیِ کوتاه، داستانی بلند از چالش‌های ساختاری در مدیریت مصرف و تولید برق پنهان است؛ موضوعی که اکنون بیش از یک بحران زیرساختی، به مسأله‌ای ملی و امنیتی برای ایران بدل شده. این بحران چرا بی‌سابقه است؟ برای یافتن راه خروج، ابتدا باید به ریشه‌های مشکل نگاهی علمی انداخت و تجارب موفق جهانی را ترازوی سنجش قرار داد.

بحران تراز انرژی؛ واقعیت یا بزنگاه مدیریتی؟

سال‌های اخیر، مشترکین ایرانی تجربه تلخ قطع پی‌درپی برق را لمس کرده‌اند؛ رویدادی که سابقاً بیشتر به کشورهای بحران‌زده جهان سوم نسبت داده می‌شد. اما این بار هشدارها جدی‌تر است در گزارش‌های پیشین عنوان شده که عمد علل این قطعی برق شامل رشد افسارگسیخته مصرف، شبکه تولید فرسوده، اتلاف انرژی بالاتر از استاندارد جهانی، ضعف در اصلاح الگوی مصرف و قیمت‌گذاری که این مؤلفه‌ها روی هم معجون ساخته است که نتیجه آن تبدیل به بحران شده است که حتی مقام‌های بلندپایه کشور آن را تهدیدی برای امنیت ملی دانسته‌اند. جای پرسش است که چرا در کشوری با این همه منابع انرژی، بحران برق تا این حد جدی شده؟

ریشه‌های بحران برق در ایران

۱. رشد مصرف نامتعارف و الگوهای پرمصرف

طبق آمار رسمی، ایران یکی از بالاترین نرخ‌های رشد مصرف برق در خاورمیانه را دارد؛ این افزایش عمدتاً ناشی از: ارزانی تعرفه‌ها و یارانه‌های غیرهدفمند، گرمای بی‌سابقه و گرایش به وسایل سرمایشی پرمصرف، بی‌توجهی به فرهنگ صرفه‌جویی است.

۲. راندمان پایین نیروگاه‌ها و شبکه توزیع

راندمان متوسط نیروگاه‌های حرارتی ایران معمولاً زیر ۳۸ درصد است؛ استاندارد جهانی بیش از ۴۵ درصد. فرسودگی تجهیزات و عدم نوسازی شبکه، اتلاف انتقال و توزیع را گاه تا ۱۵ درصد می‌رساند.

۳. عقب‌ماندگی در استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر

سهم انرژی‌های نو از کل تولید برق کشور هنوز زیر ۵ درصد باقی مانده، حال آنکه کشورهای پیشرو تا ۳۰ درصد برق خود را از منابع پاک تأمین می‌کنند.

۴. عدم انطباق سیاست‌های قیمتی با واقعیت بازار

قیمت‌گذاری دستوری و یارانه همگانی منجر به ایجاد انگیزه برای افزایش مصرف و کاهش صرفه‌جویی شده است.

تجارب جهانی چه الگویی به ایران می‌دهد؟ برای پاسخ به این سوال، باید به تجربه کشورهای موفقی چون آلمان، ژاپن، کره جنوبی و حتی برخی کشورهای منطقه مانند ترکیه نگریست که آنان چگونه بحران برق خود را مدیریت و حتی به فرصت تبدیل کردند؟

سیاست‌گذاری‌های کلیدی در جهان شامل متنوع‌سازی منابع تولید (حرارتی، هسته‌ای، تجدیدپذیر)، هوشمندسازی شبکه برق و پایش مصرف آنی، سرمایه‌گذاری مستمر در بهسازی شبکه و تجهیزات، انعطاف‌پذیری تعرفه‌ها و مشوق‌های صرفه‌جویی، فرهنگ‌سازی و مشارکت واقعی مردم در مدیریت انرژی می‌شود.

جایگاه ایران در مقایسه منطقه‌ای و جهانی‌

پیشتر کارشناسان حوزه انرژی اعلام کرده بودند که ایران در مصرف خانگی پرمصرف‌ترین کشور منطقه، در اتلاف انرژی بالاتر از استاندارد جهانی، در سهم تجدیدپذیر، پایین‌تر از میانگین جهانی و رقبای منطقه‌ای جای دارد.

جالب است که کشورهایی مانند ترکیه ظرف ۱۰ سال اخیر با اصلاح قوانین و گسترش انرژی بادی و خورشیدی، وابستگی خود به واردات برق را کاهش دادند و حتی صادرکننده شدند. با این حال هنوز برای تغییر این رویه فرصت‌هایی پیش روی ایران است فرصت‌هایی مانند پتانسیل بسیار بالا در انرژی خورشیدی و بادی، ظرفیت بهبود ۲۰ درصدی راندمان نیروگاه‌ها با تکنولوژی روز، بازار بزرگِ علاقه‌مند به صرفه‌جویی (در صورت وجود مشوق واقعی و قیمت منصفانه).

تنگناها و موانع

مهران کاظمی کارشناس حوزه انرژی در گفتگو با خبرنگار مهر مدعی است که پراکندگی دستگاه‌های تصمیم‌گیر، فقدان نهاد جامع حاکمیتی حوزه انرژی و نگاه کوتاه‌مدت و روزمره در سیاست‌گذاری از مشکلات اصلی وضع موجود است که همه این موارد با تشکیل یک وزارت خانه جدید به عنوان وزارت انرژی حل و فصل خواهد شد.

وی معتقد است تورم ساختاری، ضعف در جذب سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی و همچنین نبود مدل‌های متنوع سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های کوچک و تولید پراکنده نیز از دیگر مشکلاتی است که باید مورد نظر قرار گیرد.

به گفته کاظمی در آخر نباید پایین بودن سهم آموزش و فرهنگ‌سازی، عدم توجه جدی رسانه‌ها به بحران برق و عدم مشارکت مردم به‌عنوان کنشگران اصلی را نیز از یاد برد زیرا این بخش می‌تواند تبدیل به مطالبه شود و هرگاه مسئله‌ای به مطالبه تبدیل شد آنگاه شاهد تغییرات مثبت خواهیم بود.

این استاد مدیریت انرژی خاطر نشان می‌کند: «مشکل انرژی برق در ایران، دیگر صرفاً مسئله‌ای فنی یا اقتصادی نیست؛ ما با یک بحران حکمرانی طرف هستیم. بزرگترین درس از تجربیات جهانی این است که مدیریت متمرکز و شفاف، سرمایه‌گذاری مستمر و جلب مشارکت مردمی می‌تواند مسیر را تغییر دهد. اگر مواجهه کشور با مسئله آب در دهه قبل را با برق امروز مقایسه کنیم، غفلت در سیاست‌گذاری نتیجه‌ای جز تکرار خاموشی‌های دامنه‌دار نخواهد داشت.»

وی در پایان تصریح می‌کند: اگر امروز به مسأله برق به‌عنوان یک پرونده «امنیت ملی» ننگریم، فردا نه فقط خاموشی بلکه بحران اجتماعی و اقتصادی گسترده‌تر در انتظار کشور خواهد بود. تجارب جهانی اثبات کرده با اصلاح حکمرانی، سرمایه‌گذاری هوشمند و اعتماد به مردم، حتی بحران‌های ساختاری نیز قابل مدیریت‌اند.

 

کانال تلگرام گسترش نیوز

اینستاگرم گسترش نیوز


منبع:

مهر



کدخبر:
۳۵۵۴۴۴


پریا ابراهیمی

لینک کوتاه: https://armanetejarat.ir/?p=77953

پایگاه خبری گسترش نیوز یک خبرگزاری وابسته به موسسه فرهنگی مطبوعاتی گسترش صنعت معدن و تجارت می‌باشد که با شعار با ما سبک زندگی اقتصادی را گسترش دهید، آغاز بکار کرده است. پس از تشکیل موسسه فرهنگی مطبوعاتی صمت، تلاش‌های بسیاری جهت راه‌اندازی این خبرگزاری به صورت خصوصی صورت پذیرفت. مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی گسترش صنعت معدن و تجارت، در تاریخ یک اردیبهشت سال 1394 به شماره ثبت 35854 و شناسه ملی 14004862024 به ثبت رسیده است. دفتر مرکزی این موسسه در تهران- خیابان قایم مقام فراهانی- جنب کلینیک تهران- کوچه آزادگان - پلاک 26 واقع شده است. صاحب امتیاز گسترش نیوز را موسسه فرهنگی مطبوعاتی گسترش صنعت معدن و تجارت می‌باشد. مدیر مسئول این پایگاه خبری و موسسه فرهنگی مطبوعاتی صمت نیز ناصر بزرگمهر بوده، مسئولیت سردبیری گسترش نیوز برعهده میلاد محمدی گذاشته شده است. شروین اُشیدری به عنوان معاون سردبیر در این مجموعه فعالیت می‌کند و دبیر بخش گزارش نیز مجتبی اسکندری می‌باشد. گسترش نیوز خود را موظف کرده است تا اصول اجتماعی و ملی بیان شده در میثاق نامه خود را اجرا نماید. این اصول عبارتند از: التزام عملی به قانون اساسی به‌عنوان منشور ملی، بر اساس تکلیف امر به‌ معروف و نهی از منکر، حمایت از ارزش‌های دینی، انقلابی، اخلاق اسلامی و هنجارهای عمومی، احترام به اصول دینی، اعتقادات مذهبی، آداب و سنن قومی و ملی و ‌پرهیز از هرگونه تحریک قومیت ‌ها، اقلیت‌های دینی و مذهبی، پرهیز از انتشار هرگونه محتوای مبتذل و مستهجن و صحنه‌های خشن که موجب مخدوش شدن بهداشت روانی جامعه یا نادیده گرفتن کرامت انسانی گردد، انتشار سریع و به‌ موقع مشکلات جامعه و پرهیز از ملاحظاتی که منجر به خود سانسوری می‌شود. میثاق نامه گسترش نیوز در رابطه با محتوای رسانه نیز شامل بندهای مختلف می‌باشد. سرلوحه کار قرار دادن راست‌گویی و نقل صحیح و دقیق اخباراقتصادی به ‌عنوان نخستین اصل حرفه‌ای، امتناع از انتشار اخباری که منبع آنها مشخص و معتبر نباشد و اعتقاد بر آنکه منبعی که حتی با رعایت اصل محفوظ ماندن هویتش توسط رسانه، باز هم مسئولیت خبری را که در اختیار رسانه قرار می‌دهد، نمی‌پذیرد قابل اتکا و اعتماد نیست، خبر را از تحلیل و تفسیر آن جدا کرده و در نگارش به‌گونه‌ای عمل شود که مخاطب، متوجه تمایز این دو گونه بشود، تفکیک آگهی و رپرتاژ آگهی صریحا از مطالب و محتوای رسانه، الزام به درج نام منبع و یا پدیدآورنده در نقل هرگونه محتوا، خودداری از کاربرد حروف اختصاری برای اشخاص و سایر شیوه‌های مشابه در کنار نشانی‌دادن به نحوی که بر همان اشخاص، تعین پیدا کند در مواردی که به دلیل موانع و یا ملاحظات اخلاقی و یا حقوقی نام بردن از اشخاص محدودیت دارد و پرهیز در انتشار اخبار و تحلیل‌ها ضمن رعایت انصاف، از سیاه ‌نمایی و یأس‌آفرینی از جمله اصول گسترش نیوز در محتوای رسانه ای می باشد. گسترش نیوز خود را موظف می‌داند تا در راستای ایفای اصول رفتار رسانه‌ای پایبند به قوانین و اخلاق باشد. بنابراین گسترش نیوز خود را موظف می‌داند تا در صورتی که در نقل خبر و انتشار آن دچار اشتباه شوند، صراحتا و از طریق رسانه، از مخاطبان و آسیب‌دیدگان از خطای خودمان عذرخواهی نماید. به منظور کسب خبر، خود و رسانه خود را معرفی کند و به‌صورت مخفیانه از دستگاه‌های ضبط صدا و تصویر و ویدئو استفاده ننماید. از ایراد اتهام، اهانت و نشر مطلب کذب علیه رسانه‌های قانونی به ‌ویژه امضاکنندگان این میثاق، پرهیز نماید و انتقادات‌ خود را طبق دستور قرآنی"و جادلهم بالتی هی احسن" مطرح کند. برای انجام مصاحبه با هرکس از او اجازه گرفته و در صورتی که بخواهد پیش از انتشار مصاحبه خود را بازبینی کند این حق را برای او محفوظ دانسته و به خواست او عمل نماید. گسترش نیوز حریم خصوصی افراد را محترم می‌شمارد و اسرار زندگی دیگران را فاش نمی کند. متوجه حقوق کم‌توانان، آسیب‌دیدگان، متهمان و حتی مجرمان بوده و در مصاحبه یا گرفتن عکس از آنها به اجازه از خودشان بسنده نمی کند و به اصولی فراتر از آن پایبند است و در نشر محتوای مرتبط با آنان کرامت انسانی‌شان در حال و آینده را مورد توجه قرار می دهد. حقوق کودکان را محترم شمرده و از انتشار مصاحبه، تصویر و فیلم کودکان در حالات غیرمتعارف، آرایش کرده و غیرمنتاسب با شخصیت کودکی و ناسازگار با حفظ کرامت انسانی آنان در حال و آینده خودداری می نماید و همین‌طور از شناساندن کودکانی که مورد آزار و سوء استفاده قرار گرفته‌اند از طریق انتشار نام و تصویر آنان خودداری می کند. در رابطه با رفتار سازمانی نیز یک سری اصول و قواعد در میثاق نامه این خبرگزاری ذکر شده است. گسترش نیوز حمایت از شأن و کرامت خبرنگاران رسانه متبوع خود را وظیفه خود می داند و حقوق مادی و معنوی آنان از جمله در امور بیمه تأمین اجتماعی، دفاع در محاکم قضایی و غیر آن رعایت می کند. هم‌چنین در لیست بیمه خود برای همکاران تحریریه از سمت‌های غیرِ روزنامه‌ن گارانه استفاده نمی‌کند. در هنگام جذب و به کارگیری همکاران تمام وقت، به ‌ویژه اگر در یکی از رسانه‌های عضو میثاق، مشغول به کار باشند، صرفا پس از تسویه‌ حساب و اظهار رضایت مدیر رسانه محل اشتغال قبلی، آنان را برای همکاری می‌پذیرد. برای پیش‌گیری از تطمیع رسانه و روزنامه ‌نگاران، دریافت هدیه غیرمتعارف از سازمان‌ها و اشخاص را امری ناپسند می‌داند و به ‌هیچ ‌وجه چنین هدیه‌هایی را نمی پذیرد و همکاران خود را هم از پذیرش چنین هدایایی منع می نماید. میزان هدیه متعارف را شورای داوری در ابتدای هر سال اعلام می‌کند. گسترش نیوز صراحتا وابستگی‌های مالی و تشکیلاتی و گرایش‌های خود را رسما اعلام می کند و مناسبات مالی خود با وابستگان اشاره شده و حامیان خود را به ‌طور آشکار و شفاف اعلام می نماید. صنعت معدن، تجارت، اقتصاد، فرهنگ، جامعه، ورزش، سیاست و چندرسانه‌ای بخش‌های اصلی تحت پوشش خبری گسترش نیوز می‌باشد. صنعت معدن با زیرحوزه‌های؛ صنعت، معدن، گسترش نیوز قیمت خودرو، انرژی، تجارت با زیرحوزه؛ اصناف، کسب و کار، نمایشگاه و گردشگری، اقتصاد با زیرحوزه؛ بانک و بیمه، بورس، گسترش نیوز مسکن، فرهنگ با زیرحوزه؛ سینما و تلویزیون، موسیقی و آموزشی، جامعه با زیرحوزه؛ سبک زندگی، حوادث، فناوری و شهری، ورزش با زیرحوزه؛ فوتبال، منهای فوتبال، سیاست با زیرحوزه؛ سیاست داخلی و سیاست بین الملل، چندرسانه‌ای با زیرحوزه؛ عکس، صوت، فیلم، اینفوگرافی و کاریکاتور از جمله زمینه‌های فعالیت گسترش نیوز است. در بخش‌های مختلف این پایگاه خبری جهت دسترسی سریعتر می‌توان، پربازدید سیاست، پربازدید بانک و بیمه مثل گسترش نیوز سهام عدالت، پربازدید فیلم، پربازدید خودرو، پیشنهاد سردبیر و گزارش ویژه را مشاهده نمایید. به منظور ثبت تبلیغات و یا ارائه نظرات درباره گسترش نیوز می‌توان از شماره تماس ۸۲۱۹۰ – ۰۲۱ داخلی ۲۱۴ استفاده نمود. همچنین گسترش نیوز را به راحتی با آیدی gostareshnews@ در شبکه‌های اجتماعی مانند آپارات، یوتیوب، تلگرام، اینستاگرام و توییتر پیدا کرد. متوسط بازدید روزانه سایت گسترش نیوز 120 هزار مخاطب بوده و در جایگاه 372 ایران در رنک بندی الکسا و 7908 جهان قرار دارد.

مطالب مرتبط

مطالب بیشتر»

پر بیننده ترین

آخرین مطالب

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

5 × پنج =